Aralık ayı biraz da hüzün ayıdır bizim dünyamızda. Takvim yapraklarının yeni yıla doğru evrilmesiyle birlikte hazan mevsimini yaşayan gönül erleri birer birer güz mevsiminde aramızdan ayrılır.
Hazan mevsiminde yaprakların dallarından ayırması güz mevsiminin de ayrılışın habercisidir bir anlamda.Aralık ayında aramızdan ayrılan siyaset, sanat, fikir önderlerini düşündüğümüzde ilk aklımıza gelenler isimler şunlardır:
Mehmet Akif Ersoy, Namık Kemal , Orhan Şaik Gökyay, Hasan Basri Çantay, Hüseyin Nihal Atsız, Behçet Necatigil, Oğuz Atay , Rıza Tevfik Bölükbaşı, İsa Yusuf Alptekin...Ve 31 Aralık 1988’de Ahmet Arvasinin ebedi istirahatgâhına gidişiyle kapanır Aralık ayının hüzün perdesi.
Ahmet Arvasi Aralık’ın son günü aramızdan ayrılmıştı.
Üniversite 3. sınıfta arkadaşlarla ne yapacağımızı bilemedik. Başımız sıkıştığında kime danışacağımızı! Ölünceye dek yazdığı gazetesindeki köşe yazılarını okur aramızda tartışır dersler çıkarmaya çalışırdık. Bazen de kapısını tıklatır ve misafiri olurduk Arvasi Hocaya!
Bizim neslin imanını tazeleyen Türk-İslam Ülküsü kitabı baş ucu kitabımızdı. İlmihalini elimizden düşürmez, “Diyalektiğimiz ve Estetiğimiz” kitabını anlamak için çaba harcardık. Hayatı boyunca tek başına bir okul ve bir ilim ocağı olmaya, yazı ve sohbetleriyle gençlere irfan saçmaya devam etti.
Bir eğitimci ve fikir adamı olarak Türk Milli Eğitimine uzun süre hizmet eden, arkasından çok sayıda eser bırakan ve hayatını ülkenin, Türklük ülküsüne yön verecek uzman kadroları yetiştirmeye adayan Arvasi’nin düşüncelerinde bir duruluk ve sadelik vardı. Nice gönül, siyaset ve ilim ehli yetiştirdi .
“Ahmed Arvasi, Cumhuriyet dönemi Türk toplumunun yetiştirdiği dikkate değer bir düşünce adamıdır. Fikirlerinin şekillenmesinde aile ortamında aldığı klasik İslam kültürü ve Batı kültürünün sentezi etkin olmuştur. Modern eğitim kurumlarında bir eğitim uzmanı olarak çalışırken kendine özgü fikri sentezi Onu kısa zamanda ünlendirmiştir. O, Batı’nın aydınlanmacı düşünceye dayalı çözümlerini hareket noktası yapmış ama bununla sınırlı kalmamıştır. Özellikle Maurice Blondel ve Türkiye’deki temsilcisi sayılabilecek Nurettin Topçu’nun hareket felsefesini, insanın yetkinliğini temellendirmede kullanmıştır.”[1]
Arvasi’nin hayalindeki ideal insan tipi Gazali’nin ortaya koyduğu insan tipidir. “İnsan önce dış gözü ile bakmalı, sonra iç gözü ile görmelidir. Yalnız şu var ki, dışa ait fevkaladelikler sonsuz değildirler. Birer sonları vardır ve âlemdeki cisimlerle ilgilidirler. İçe ait harikuladelikler ise sonsuzdurlar, ruhları ve gerçekleri ilgilendirirler ki, bunlar sonsuzluğu ifade ederler. Yine dışgöz, iç gözün anahtarıdır derler ve yaratılışın, tuhaflıklarını görmek bakımından faydasız da değildir. Bununla birlikte, dış gözü olup da iç gözü olmayanın mertebesi de hayvana yakındır.”[2]
İslam ahlak ve faziletiyle Türk milletinin yüksek seciyelerinin birleştirilmesinde Ahmet Yesevi’nin türkün gönlüne attığı tohumların yeniden yeşermesi için ideal millet, ideal ülkü ve ideal Türk-İslam inancının yaşanması adına fertten cemiyete, cemiyetten devlet hayatına varıncaya kadar yeniden besmele çekerek başlanılması gerektiğini savunuyordu Ahmet Arvasi.
Türklerin İslam inanıcını Araplaşmadan, öz benliğiyle yaşamayı başaran bir neslin yetişmesi için uğraştı. İslam’ı yaşayan ve anlatan kapasite ve anlayışta alimlerimiz, hocalarımızın yetişmesi için var gücüyle çabaladı. İslam’ın Türklükle var olabileceğini, ikisinin birbirinden ayırılması durumunda milli ve dini değerlerin de ortadan kalkacağını anlattı. Maturidi anlayışıyla yaşadı, bu anlayışa karşı çıkan düşünce ve çevrelerle mücadele etti.
Gidecek mekanımız, çalacak kapılarımızdan birisi idi.
Kapısını çalabilceğimiz adres 31 Aralık 2008’de kapandı! Seyyid Ahmet Arvasi Hocam vefat etti!
Mekanın uçmak olsun Arvasi Hocam!
Dipnotlar:
[1] Hüseyin Subhi Erdem, Seyyid Ahmet Arvasi’de İnsanın Tekâmülü Fikri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 21, Sayı: 2, Sayfa: 47-69, Elazığ-2011
[2] Gazalî, Kimyayı Seadet, çev. A. Faruk Meyan, Bedir Yay, İst, s. 28
