EGE’YE ADINI VEREN ANTİK KENT AİGAİ

  Belki de AİGAİ adını ilk  kez duyanlar vardır. Toplum olarak yaşadığımız topraklar  üzerinde bizden önce kimlerin nasıl yaşadığını, ne kadar merak ediyoruz? Onların gelenekleri, görenekleri, kültürleri, dilleri, inançları hakkında ne kadar bilgi sahibiyiz… Uygarlıkların beşiği Anadolu’da yaşama şansına sahip olan bizler henüz topraklarımızın altında yatan tarihsel miraslarımızın ne kadarını gün yüzüne çıkarabildik? Topraklarımızın üzerinde bulunanları ne kadar koruyabildik? Ören yerlerimizin, antik kentlerimizin, tarihi eserlerimizin araştırılması, korunması, gelecek kuşaklara taşınması ile ilgili bir kültür politikası oluşturabildik mi? Yoksa bazı yetkililer bu değerlerimizi çanak çömlek ya da taş yığını olarak mı görmekte? Çocuklarımıza, gençlerimize antik kentlerimizin ve buradaki tarihi eserlerin taş yığını ve çanak çömlek olmadığını öğretmeli, onları araştırmaya ve incelemeye yöneltmeliyiz. Toplum olarak tarihsel miraslarımızın korunması ve gelecek kuşaklara taşınması konusunda duyarlı olmalıyız. Manisa’nın Köseler Köyü’nün iki km güneyinde Gün Dağı üzerinde çok önemli bir antik kent AİGAİ.  MÖ 7. yüzyılda Yunanistan’dan gelip kuzeybatı Anadolu kıyılarına yerleşen Aiol’ler tarafından kurulan on iki kentten biri. Antik kentle ilgili ilk araştırma 1881 yılında Fransız S. Reinanc tarafından yapılmıştır. Kentle ilgili son dönem kazı çalışmaları 2004 yılın- dan beri Ege Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof Ersin Doğer başkanlığında devam etmektedir. Ünlü tarihçi Heredot’a göre kentin adı AİGAİ’dir. Ayrıca Ege adının da Aigai, Aegaea, Ai- gaion’dan geldiği sanılmaktadır. Kazılarda bulunan sikkelerin üzerinde an- tik kentin simgesi karakeçi bulunmaktadır. Kentte yaşayan halk geçimini hayvancılık, tarım ve dokumacılıktan sağlamıştır. Burada üretilen işlenmiş keçi derilerinin, Magnesia ve Smyrna agoralarında satıldığı bilinmektedir. Kentin kuzeydoğusundaki agora L planında olup yüksek duvarlarla desteklenmiş, L’nin uzun kolu 82.30 m’lik uzun kolu doğuya, kısa kolu da kuzeye yöneliktir. Yapı üç katlı ve on bir metre yüksekliktedir.Alt kattaki dükkanlar dizisi iki bölümlü kare mekanlardan  oluşmaktadır. Meclis binası, Çarşı binasının hemen yanında(kuzeydoğusunda)bulunmaktadır. Son yapılan kazılarda 150 kişilik meclis salonu tamamen gün yüzüne çıkarılmıştır.       Kent yaşamı boyunca yağmur suyuna ihtiyaç duyulmuş, tüm cadde ve sokaklar taş döşenmiş yüzlerce sarnıca yönlendirilen kanalizasyon sistemi ile donatılmıştır. Aigai’nin tiyatrosu, mabetleri, gymnasiumu simetrik olarak kuzeybatıda sıralanmıştır. Helenistik Döneme ait tiyatronun MS 17’deki depremden sonra yenilendiği mimari süslemelerinden anlaşılmaktadır. Tiyatronun altındaki terasta gymnasiumu  bulunmaktadır. MÖ  3. yüzyılda kurulan Bergama Krallığına Aigai’nin MÖ 218’de bağlanmasından sonra kentin kaderi değişmiş, Bergama Krallığının kurucusu Philetariuos’un büyük yardımlarıyla kent yeniden kurulmuş, en görkemli dönemini yaşamıştır. Akropol’ün yaklaşık üç km güneydoğusunda  kentin en büyük tapınağı olan Apollon Khesterios Tapınağı bulunmaktadır. Kentin agorasından yaklaşık yaklaşık üç kilometreli antik bir yolla tapınağa ulaşılmaktadır. Bu yörede halk Apollon Tapınağına Dikilitaş demektedir.MÖ 48’de Prokonsül Servillius  İsauricus’un Apollon Khesterios için yaptırmış olduğu bu tapınağın doğusu ayrı bir stoa ile çevrilmiş, kuzeyindeki propylaion’un uzun kenarında on iki , kısa kenarında altı sütun bulunmaktaymış. Ancak şu anda sütunlar çevreye yayılmış durumdadır.  Aigai’nin diğer bir Aiol kenti olan Temnos ile birlikte Pers saldırılarına direndiği bağımsızlığını koruduğu bilinmektedir. MS 17’de bölgede meydana gelen büyük depremde yerle bir olan kent İmparator Tiberius’un yardımlarıyla yeniden imar edilmeye çalışılmıştır. Kentin adına son kez MS  5. yüzyıla ait psikoposluk listelerinde rastlanıyor.Kent MS 7. yüzyılda Arap saldırıları nedeniyle terk edilmiş kentteki iskan ise Demirkapı ardındaki sınırlı bir alanda devam etmiştir. Burada yaşayan halk 14. yüzyılın sonlarında Manisa ve çevresini ele geçiren Saruhanoğulları tarafından göçe zorlanmış ve kent terkedilmiştir. AİGAİ Antik Kenti sadece tarihe meraklıların değil, herkesin mutlaka gezmesi gereken bir antik kent. Eğer olanağınız varsa bölgeyi ve antik kentin tarihini iyi bilen bir rehber eşliğinde gezilmelidir.     Kaynak:Vikipedia Özgür Ansiklopedi