Manisa Sarayı'ndan (Saray-ı Amire) sağlam ve kullanılabilir durumda kalan tek yapı olarak günümüze kalan Fatih Kulesi, yapıda çeşitli değişiklikler olmasına rağmen ana gövdesi sağlam bir şekilde günümüze ulaşmış durumda.
Manisa Valiliği, Türk Kızılayı Manisa Şubesi ile Manisa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü arasında yapılan protokol kapsamında Fatih Kulesi’nin restorasyonuna ait projelerin ve uygulamasının yapılması, restorasyon sonrasında yapının Hilal-i Ahmer, Kızılay ve Saray-ı Amire müzesine dönüştürülüyor.
"Manisa, Fatih gibi Padişahlar yetiştirmesi açısından önemli"
16 şehzadeye sancak beyliği yapması sebebiyle Şehzadeler Şehri olarak adlandırılan Manisa, Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman gibi Osmanlı İmparatorluğunun en önemli padişahlarını yetiştiren bir şehirdir. Bu bakımdan Manisa Sarayı’nın bir parçasının bu şekilde ortaya çıkarılması şehrin tarihi ve turizmi açısından son derece önem taşımaktadır. Zira şehri ziyaret edenler şehzadelerin yaşadığı mekânları, şehzadelik sistemini ve burada yetişen padişahların zamanında kaldığı, eğitim gördüğü yerleri son derece merak etmektedir. Bu bakımdan orijinal gövdesi hala ayakta durmakta olan Fatih Kulesinin şehrimize kazandırılması son derece önemlidir.
Restorasyon çalışmalarına 2021'de başlanmıştı
Protokol yapılması ardından Fatih Kulesi ile ilgili araştırma ve etüt çalışmaları gerçekleştirilerek, yapının rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanarak, Kültür Varlıklarını Koruma Kurulundan gerekli onaylar alınarak 2021 yılı sonunda kulenin restorasyon çalışmaları yapının raspa ve dış sıvalarının söküm çalışmaları ilgili uzmanların denetimi ile başlatılmıştı.
Söküm çalışmaları tamamlanan yapının, üzerindeki özgün olmayan sıvaların söküm işlemleri tamamlanarak, yapının zemini ile ilgili etüt ve statik çalışmaları da uzman ekipler tarafından çözümlenmesi tamamlandı. Sıvaların sökülmesiyle ortaya çıkan yeni bulgular mevcut proje üzeri işlenerek, Kültür Varlıkları Koruma Kurulu onayı alınmasıyla 2023 yılı sonlarında restorasyon çalışmalarına tekrar başlanmıştı.
2024 sonu itibari ile restorasyon çalışmaları tamamlanan yapının iç teşhir tanzim işleri de bitme aşamasına geldiği öğrenildi. Çalışmaların tamamlanması adından kulenin zemin katı Hilali Ahmer – Türk Kızılayı’nı, üst katları ise Saray-ı Amire’nin anlatıldığı müze olarak hizmet vereceği ve çalışmalarda sona gelindiği öğrenildi.
Fatih Kulesi Tarihçesi
1390 yılında Yıldırım Beyazıt'ın oğlu Süleyman Çelebi ile başlayan şehzadelerin Manisa'ya gelişleri III. Mehmet'in I595'te tahta çıkmasına kadar devam etti. 175 yıl şehzade sancağı konumunda olan Manisa'da zaman içinde bir saray inşa edilmiştir.
Şehzadelerin sancaklarda eğitim alması geleneğinin kalkmasının ardından Manisa Sarayı ‘Saray-ı Amire’ yavaş yavaş tahliye edilmeye ve kaybolmaya başlamıştır. Son olarak yunan işgalinde de sarayın geriye kalan parçaları yanarak yok olmuştur. Geriye sadece Fatih Sultan Mehmet’in şehzadeliğinde yaptırdığı Fatih Kulesi - Köşkü dediğimiz yapı kalmıştır.
Yapı farklı zamanlarda onarımlar ve birçok fonksiyonla kullanıldıktan sonra 11 Kasım 1955 tarihinde Maliye Hazinesi tarafından Türkiye Kızılay Cemiyeti tüzel kişiliğine verilmiş ve uzun yıllar Kızılay Şubesi olarak hizmet vermiştir. (Turgay Duyar)
