1796 ile 1816 yılları arasında Muradiye Cami Külliyesi içerisinde inşa edildiği için adı genelde Muradiye Kütüphanesi olarak bilinen 'Karaosmanzade Hüseyin Ağa Kütüphanesi' 208 yıldır çocuk ve yetişkinlere hizmet vermeye devam ediyor. Kütüphane yaklaşık 11 bin 721 kitap ile 7-8 yaş arası 2 bin 200 üye çocuğa haftanın 5 günü hizmet vermeye devam ediyor.
1585 yılında yapılan Muradiye Cami'nin bahçesine 1976 ile 1816 yılları arasında inşa edilen Muradiye Kütüphanesi, günümüzde hala Çocuk Kütüphanesi olarak çocuk ve yetişkinlere hizmet vermeye devam ediyor. Kütüphaneye kurucusu Karaosmanzade Hüseyin Ağa Kütüphanesi dendiği gibi Muradiye Külliyesi içerisinde olduğu için kısaca Muradiye Kütüphanesi olarak biliniyor.
KÜTÜPHANENİN TARİHÇESİ
Hüseyin Ağa 1796-1816 tarihleri arasında Manisa Mütesellimi ve Muradiye Camii mütevellisi bulunduğundan, camide bulunan yazma ve basma kitapların korunması için bu güzel yapıyı kendi parası ile yaptırdığı söylentiler arasındadır. Kütüphanenin yapımı bittikten sonra Hacı Hüseyin Ağa tarafından bine yakın kitap temin edilerek hizmete açılmıştır. Kütüphane binası muhtelif tarihlerde onarım görmüştür.
Kütüphane, 1926 yılı sonlarında Vakıflar Müdürlüğü tarafından Maarif (Milli Eğitim) Müdürlüğüne devredilerek resmileştirilmiştir. Saruhan Muradiye Kütüphanesi adı ile hizmete açılan bu kütüphaneye Bakanlık bir memur ile bir hizmetli atayarak hizmetin devamını sağlamıştır. 1935'te yapılan dil sadeleştirilmesi çabalarından sonra Muradiye Kitapsaray İşyarlığı, 1940'da yeniden Muradiye Kütüphanesi Memurluğu isimleri ile Mayıs 1945 yılında (Genel Kitaplık) açılıncaya kadar burada hizmet görmüştür.
KULLANIM HAKKI MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINDA
Kütüphane binası boşaltıldıktan sonra 21 Mayıs 1945'de anahtarı Milli Eğitim Müdürlüğüne teslim edilerek, Müze deposu olarak kullanıldı. Milli Eğitim Müdürlüğünün emri ile depo 10-11 Eylül 1957 tarihlerinde boşaltılarak Birinci Çocuk Kütüphanesine tahsis edildi. 14 Eylül 1957 tarihinden beri Birinci (Mimar Sinan) Çocuk Kütüphanesi bu binada hizmet görmektedir. Kütüphane binası, tapuda 87 metrekare alan ile Saruhan Mahallesi 191 kütükte Manisa Vilâyeti adına kayıtlıdır. 7044 sayılı kanuna göre Vakıflar İdaresine ait olup kullanma hakkı Milli Eğitim Bakanlığına verilmiştir.
ESKİ YILLARA AİT KİTAP SAYILARI
Kütüphanenin Maarif Salnamelerinde eski yıllara ait kitap sayısı şöyledir: Muradiye Kütüphanesi Maarif Vekaletinin idaresinde olup resmi bir hafızı kütübü vardır. Bu kütüphanenin çeşitli masraflarını Özel İdare karşılamaktadır. Kütüphane Halka açıktır.
1931 yılında 3493 Arapça, 629 eski harflerle (herhalde basma eser), 175 Acemce, 347 yeni Türk harfleriyle, 1 İngilizce, 5 Fransızca ve 4650 kitap vardır. 1933-34 İstatistik yayınında kitap sayısı: 4637, yıl içinde giren kitap 867, okuyucu sayısı ise 2756'dır.
Son yıllarda kitap sayısının artmasının nedeni, Bakanlık yayınlarının gönderilmesidir. Hatta bu kitapları kütüphanede koyacak yer bulamayınca eski eserler sandıklara konularak Ağustos 1942'de Gazi Okulu'na (şimdiki Öğretmen Okulu), bilahare 1944 Ağustosunda da Müze'ye muhafaza için nakledilmiştir.
Kütüphane yeni binaya 4350 Arap harfli, 2660 Lâtin harfli olmak üzere 7010 adet kitap devretmiştir.
"BİR DÖNEM ASKERİ HASTANE OLARAK KULLANILMIŞ"
Kütüphanenin küçük olması ve bu nedenle dar gelmesi zaman zaman yeni binaya taşınmak için çalışmalar yapılmasına vesile olmuştur. Örneğin 1940 yılnda C.H.P. İl Yönetim Kurulu binanın bir an evvel açılması için Genel Merkeze müracaat etmiş. Genel Merkez Milli Eğitim Bakanlığıyla yazışma halinde iken Temmuz 1940'da Milli Savunma Bakanlığı askeri hastahane yapmak üzere müracaatta bulunmuş. İstekleri yerinde görülerek C.H.P. Genel Merkezince geçici olarak Milli Savunma Bakanlığına tahsis edilmiştir.
İkinci Dünya Savaşı dolayısıyla Temmuz 1940'da, Milli Eğitim Bakanlığınca sahile yakın merkezdeki kütüphanelerde mevcut kıymeti yazma eserlerin İç Anadolu'ya naklı kararlaştırılmış, kıymetli kitapların sandıklara konularak Ankara Umumi Kütüphane Müdürlüğüne gönderilmesi istenilmiştir. Kitapların gönderilip gönderilmediği hakkında herhangi bir yazışmaya rastlanmamılştır.
HAFTANIN 5 GÜNÜ HİZMET VERİYOR
Muradiye Kütüphanesi pazar ve pazartesi günleri dışında haftanın 5 günü 8:30 ile 17:30 saatleri arasında çocuk ve yetişkinlere hizmet veriyor. Genellikle 7-8 yaş arası yaklaşık 2200 üyesi bulunan Muradiye Kütüphanesinde bugün toplam 11 bin 721 adet kitap ve dergi ile kitapseverlere hizmet vermeye devam ediyor. (Turgay Duyar)
