Aşırı terleme hastalık belirtisi olabilir

Terleme tanımının insanların derilerinde bulunan ter bezlerinden bir miktar su ile birlikte çözünmüş katıların salgılanması olduğunu söyleyen Şehzadeler İlçe Sağlık Müdürü Uzm. Dr. Müjde İlgün, terlemenin temel amacının vücudun sıcaklık dengesini korumak ve düzenlemek olduğunu, karaciğer ve böbreğin yanı sıra vücuttaki atıkların atılma yollarından birisi olduğunu da vurguladı.
Terlemenin, vücudumuzun normal bir fonksiyonu olduğunu, vücut ısının yükselmesini kontrol etmek için terleme ile sıvı kaybedilmesi ve derideki damarların genişlemesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. İlgün, "Örneğin ateşimiz çıktığında terleme başlar, bu sayede vücut ısısı normal sınırlarda tutulur. Koltuk altı, ayak tabanı, avuç içi ve yüz gibi bazı alanlarda, diğer vücut bölgelerine kıyasla daha fazla ter bezi bulunur. Ortalama bir yetişkin günde maksimum 10-14 litreye kadar terleyebilir." dedi.
Terleme ile vücut ısısının dengede tutulmaya çalışıldığını ancak aşırı sıcaklarda sadece terleyerek vücut ısısı dengede tutulamayacağını vurgulayan Uzm. Dr. İlgün, yaşlılar, bebekler ve kronik hastalığı olanlarda terleme mekanizması ile vücut ısısının dengede tutulmasının her zaman mümkün olamayacağını belirterek "Ortamdaki nem oranı yüksekse terleme suretiyle vücut ısısı yeterli düzeyde düşmeyebileceğini, bu gibi durumlarda yükselen vücut ısısının beyin ve diğer hayati organlarda hasara yol açabilir." dedi.
Terlemenin Nedenleri Nelerdir?
Normal (fizyolojik) terlemenin, sıcaklık düzenleyici terleme ve duygusal terleme olmak üzere iki farklı ana türü olduğunu belirten Uzm. Dr. İlgün, "Normal terleme sebeplerini sıcak hava, sinirlilik, utanma, stres, korku ve kaygı gibi duygular, baharatlı yiyecekler, kafein içeren içecekler, alkollü içecekler
aşırı nem, sigara içmek, egzersiz yapmak gibi sıralanabilir. Terlemenin aşırı ve gereksiz olduğu durumlara da patolojik terleme dendiğini, altta yatan odak bir rahatsızlık olabilir. Terleme, kilo kaybı, ateş, çarpıntı, nefes darlığı veya göğüs ağrısı ile birlikte ise ciddi bir hastalığın habercisi olabilir. Bu gibi durumlarda hekime başvurulması önerilir." dedi.
Aşırı Terleme Her Zaman Bir Hastalık Belirtisi Midir?
Aşırı terlemenin, hayatı tehdit eden bir durum olmadığını fakat kişi için sosyal açıdan rahatsızlık oluşturabileceğini söyleyen Uzm. Dr. İlgün, kaygıya sebep olabildiği gibi, kişinin kişisel ilişkilerini, günlük aktivitelerini ve özgüvenini etkileyerek psikolojik travma yaratabileceğini vurguladı.
Uzm. Dr. İlgün, "Aşırı terleme hiçbir yakınması olmayan birinde eşlik eden başka yakınmalarla beraber yakın zamanda başlamışsa bir hekime başvurulmalıdır. Oysa yıllardır terleyen ama terleme dışında başka yakınması olmayan çok sayıda insan vardır. Bunlarda aşırı terleme bir hastalığın belirtisi olarak değil, sadece terlemeyi kontrol eden sinir sisteminin aşırı çalışması nedeniyledir. Bu terleme vücudun bazı bölgelerden sadece birinde olabileceği gibi tamamında da olabilir. Bu tür terlemelerin en önemli sonucu psikolojik ve sosyal sorunlara yol açmasıdır." şeklinde bilgi verdi.
Gece Terlemesi
Uykuda olan aşırı terleme duruma da gece terlemesi olduğunu ve uyanıkken bu durumun genellikle görülmediğini belirten Uzm. Dr. İlgün, en sık sebeplerinden biri menopozda veya menopoza girmekte olan kadınlarda görülen hormonal değişiklikler olduğunu söyledi.
Aşırı terlemenin, kişinin sosyal hayattan izole olmasına veya hijyen problemlerine yol açabildiğini anlatan Uzm. Dr. İlgün, bunlara bağlı olarak bazı fizyolojik ve psikolojik rahatsızlıklar görülebileceğini, kronik ve aşırı terlemenin yaygın bazı komplikasyonlarının ise bakteriyel enfeksiyonlar, mantar enfeksiyonları, isilik, ve psikolojik etkiler olduğunu kaydetti.
Terleme Tanısı Nasıl Koyulur?
Aşırı terleme teşhisinin genellikle hastadan alınan tıbbi hikayeye ve fizik muayeneye dayandığını ifadeden Uzm. Dr. İlgün, "Başlangıçta terleme ile ilgili bir sorgulama yapılır. Vücudun hangi bölümlerinde daha çok görüldüğü, hangi sıklık ve durumlarda olduğu, uyurken de kişinin aşırı terleyip terlenmediği sorgulanır. Kişinin günlük hayatının aşırı terlemeden ne kadar etkilendiği öğrenilir. Diyabet, hipoglisemi, hipertiroidi gibi bazı rahatsızlıkları dışlamak için kan ve idrar tetkikleri istenebilir. Gerekli durumlarda radyolojik görüntüleme testleri yapılabilir." dedi.
Terleme Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bazen sadece kişinin yaşının ilerlemesiyle beraber aşırı terlemenin ortadan kalkabildiğini vurgulayan Uzm. Dr. İlgün, "Ancak terleme ciddi sonuçlara yol açıyorsa tedavi edilmesi gerekir. Tedavide ilk olarak yaşam tarzı değişikliği önerilerinde bulunulur. Eğer bu yöntemle istenen sonuç alınamazsa ilaçlı tedaviden cerrahi tedavi yöntemlerine kadar (Yaşam Tarzı Değişikliği, Stresle Baş Etme, Hormon Replasman Tedavisi vb.) pek çok farklı seçenek bulunur.
Terleme her ne kadar fizyolojik bir olay olsa da bazen altta yatan ciddi bir hastalık veya durumun habercisi olabilir. Eşlik eden çarpıntı, nefes darlığı, ateş, ani kilo kayıpları, göğüs ağrısı gibi durumlarda mutlaka doktora başvurulmalıdır. Ancak sadece altta yatan bir hastalık olduğunda değil, terleme kişinin hayatını ve aktivitelerini kısıtlayacak düzeyde ise de tedavi edilmelidir. Aşırı terlemesi olan kişilerin çoğu ya bu durumdan utandığından ya da tedavisi olduğunu bilmediğinden doktora başvurmaz. Kişi, aşırı terlemeye bağlı olarak gelişen psikolojik etkilerin farkında olmasa da bu durum kişiyi depresyona ve sosyal izolasyona sürükleyebilir. Kişi özgüvenini ve özsaygısını kaybedebilir. Bu nedenle aşırı terlemesi olan kişilerin bir sağlık kuruluşuna başvurmaları önerilir." diye konuştu.
Beslenme ve Sıvı Alımı
Susuzluk hissi olmasa bile her gün en az 2-2,5 litre (12-14 su bardağı) sıvı tüketilmesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. İlgün, "Kahvaltıda az yağlı peynir, zeytin ve taze sebze bulundurun, kafein içeren içecekler yerine süt, meyve suyu, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çayları tercih edin
Yağ tüketiminden kaçının, yemeklerde bitkisel sıvı yağ kullanın, yemek pişirirken kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulayın. Vücut direncini artırmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral almasını sağlamak için bol miktarda sebze ve meyve tüketin. Terleme ile artan sıvı ve mineral kaybını önlenmek için her zamankinden daha fazla miktarlarda sıvı alın. Su dışı sıvı alımında kahve, çay ve gazlı içecekler vücuttan daha fazla sıvı kaybına yol açtığı için yerine süt, ayran ve meyve suyu gibi içecekleri tercih edin" şeklinde tavsiyede bulundu. (Turgay Duyar)