Manisa'da Gündem
2024-05-22 07:00:00

1914- 1923 DÖNEMİNE AİT BAZI SAYILAR

Seyhan Çağlar Emen

22 Mayıs 2024, 07:00

Birinci Dünya Savaşı sırasında 2 milyon 850 bin genç silah altına alınmıştır, çeşitli cephelerde 941 bin 480 şehit, 990 bin yaralı, 358 bin 250 esir ve kayıp olmak üzere 2 milyon 290 bin kişi savaş dışı kalır. Esirlerin net sayısı tam olarak bilinmiyor, esir kamplarında kayıt altına alınan Türk askerlerinin sayısı 200 bin kişinin üzerindedir, buna karşılık bize teslim olan düşman asker sayısı ise 21 bin 506 kişidir. 

İngilizlere esir düşen Türk askerleri mısır, Kıbrıs, Güney Asya başta olmak üzere 27 adet, Ruslara ait esir kampları ise 4-5 adettir. Bu esir kamplarında on binlerce Türk askeri çeşitli sebeplerle vefat etmiştir, hayatta kalabilen az sayıdaki askerimiz ancak 1924 yılından sonra evlerine dönebilmiştir. mısır esir kamplarında on binlerce Türk askeri gözlerini kaybetmiştir, İngilizler esir askerlerimizi kimyasal ilaçların atıldığı havuzlara banyo bahanesi ile girdirerek gözlerini kaybettirmiştir. Gözlerini kaybeden askerlerimizin sayısı 15 bin kişidir. Kurtuluş Savaşındaki şehit sayımız ise 10 bin civarındadır. 

Atatürk'ün 30 Ekim 1923 tarihinde İsmet (İNÖNÜ) Paşa'ya gönderdiği mektupta şu sayılara yer verilmiştir: " Doktor sayısı: 337, Sağlık memuru sayısı: 434, Ebe sayısı: 136,, Eczane sayası: 60 ( sadece 8'i Türk), Diş doktoru: hiç yok, 3 milyon vatandaşımız trahomlu, sızma, tifo, tifüs ve frengi hastalığı çok yaygın ve sayısı bir milyon kişi, bebek ölüm oranı% 60, anne ölüm oranı: % 18, 5ortalama ömür 40 yıl, 40 bin köyden sadece üç bininde ilk okul var, okul çağındaki çocukların ancak dörtte biri okula gidebiliyor.

Sadece İstanbul'da Dar-ül Fünun (Üniversite) var, toplam 4 bin 854 ilkokul, 72 Ortaokul ve 23 lisemiz mevcuttur. Liselerde 230 kız öğrenci okumaktadır, 1919- 1923 yılları arasında liselerimiz hiç erkek öğrenci mezun etmemiştir, tamamı Kurtuluş Savaşına katılmıştır, 18 yaşındaki okur yazar gençler 45 günlük eğitimden sonra yüzbaşı rütbesi ile Bölük komutanı olarak tayin edilmiş, bunların % 85'i Sakarya Savaşında şehit olmuştur. 

1923 yılında okuma yazma oranı erkeklerde % 7 olup bunları subay ve memurlardır, kadınlarda ise bu oran binde 4 olup bunlar da yabancı okullarda okullarda okuyan azınlık mensuplarıdır, Türk kadınlarında okuma oranı çok düşüktür. Isparta'nın Sütçüler ilçesinde memur tayin edilecek okur yazar bir kişi bile bulunamamıştır. Devlete ait birkaç fabrika vardır, elektrik sadece İstanbul, İzmir ve Tarsus'ta mevcuttur ve toplam ürettiği enerji miktarı 50 KW saattir. sermayenin ancak % 15'i Millidir, "

1918 yılında mahallemizde bir tek genç kalmıştır o da 14 yaşında olan babamdır, babam 1924 yılında askere alınır, 200 kişilik bölükte babamdan başka okuma yazma bilen er olmadığı için Çavuş rütbesi verilir ve Bölük yazıcısı olur. O günkü şartları ve ortamı bilmeden yorum yapmak kişileri yanıltır, Atatürk bizi cahil bıraktı diyen kara cahiller bu rakamları dikkatlice okusunlar, bilmeden ahkam kesmesinler.

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.